Tim Keysers, uitbater van de Antwerpse biogasinstallatie Arbio BVBA heeft met zijn project NPirriK de Ivan Tolpe Prijs 2019 gewonnen. Met deze prijs wil het Vlaams Coördinatiecentrum voor Mestverwerking (VCM vzw) een eerbetoon brengen aan wijlen Ivan Tolpe, dé West-Vlaamse pionier in mestverwerking. In deze 3e editie ging VCM opnieuw op zoek naar vernieuwende ideeën die inspelen op een vraag gedreven probleem uit de sector. Net als bij de tweede editie waren ook voorstellen van buiten Vlaanderen welkom, maar het concept moest uiteraard toepasbaar zijn in de Vlaamse context. Het doel van de Ivan Tolpe prijs is immers om innovatieve, veelbelovende technieken te ontwikkelen en te ondersteunen om zo de mestverwerking in Vlaanderen een blijvende voortrekkersrol te geven.

Er werden 5 projecten ingezonden uit Vlaanderen, Nederland, Israël, Italië en Denemarken. Uit deze inzendingen selecteerde een jury van deskundigen 3 genomineerden: NPirriK (Vlaanderen), Van mest tot dierenvoeder (Nederland) en TAYA-AV (Israël). De VCM leden hebben via een stemming NPirriK als winnaar geselecteerd.

Arbio BVBA vergist jaarlijks 90.000 ton mest (60%) met organisch-biologisch materiaal (40%), wat resulteert in biogas en in een ruw digestaat (restproduct). Dit digestaat wordt momenteel met een biologie (nitrificatie-denitrificatie) verwerkt tot effluent en milieu-onschadelijk stikstofgas (N2).

 
Met NPirriK introduceert Arbio een nieuwe opeenvolging van nabewerkingen op dit digestaat, waarmee een maximale hoeveelheid vocht uit het digestaat wordt gehaald, met een minimaal verlies aan stikstof.
 
Door middel van een zeefbandpers met bio-degradeerbare polymeren wordt een waterige fractie (80%) en een dikke fractie (20%) bekomen. Deze laatste bevat het grootste aandeel van de organische stof en fosfor. De dikke fractie wordt gedroogd en tot bemestingskorrels geperst.

De waterige fractie van het digestaat bevat het grootste deel van de stikstof en zouten (voornamelijk kalium) en weinig organisch materiaal. Deze wordt in een opeenvolging van een decantatietank en zelfreinigende filters naar een omgekeerde osmose gestuurd, dewelke drie keer minder energie verbruikt in vergelijking met een biologische stikstofverwijderingsinstallatie. De omgekeerde osmose produceert een stikstof-en zoutrijk concentraat en een zoutarm permeaat.

Het anders moeilijk afzetbaar concentraat kan opgemengd worden met de dikke fractie om meststofkorrels te bekomen met een significant hogere stikstof-fosforverhouding (2 à 3 keer hoger dan zonder bijmenging met concentraat). Op deze manier sluiten de mestkorrels qua bemestingsnormen en ook commercieel beter aan bij de behoeften van tuinders en landbouwers. Het permeaat is arm aan zouten en kan worden gebruikt als irrigatiewater op de omliggende landbouwpercelen.

Npirrik diende in 2017 met succes in op de subsidie oproep voor circulaire economieprojecten “Vlaanderen Circulair” gericht op demonstratie- en disseminatieprojecten en haalde zo 100.000 EUR subsidie binnen om het project te testen en te realiseren. De technologieën (zeefbandpers, omgekeerde osmose) zijn aangekocht door Arbio en worden momenteel opgestart. Er wordt verwacht om tegen het einde van 2019 volledig operationeel te zijn.

In de visienota van het VCM wordt beschreven dat we ervoor ijveren dat het Vlaamse mestoverschot op een oordeelkundige manier verwerkt wordt, zodat een evenwichtig gebruik van nutriënten in de landbouw mogelijk blijft. Binnen de mestverwerking kan de transitie naar een circulaire economie, a.d.h.v. onder andere nutriëntenrecuperatie ervoor zorgen dat mest een waarde krijgt en deze (intrinsieke) waarde gevaloriseerd wordt. Als mest door mestverwerking een waarde krijgt, zal de druk om toch af te zetten op de grond, pas echt op een duurzame wijze afnemen. 

Het NPirriK project valt volledig binnen deze visie aangezien de digestaatproducten lokaal worden verkregen uit mest en biomassareststromen, en waardevolle grondstoffen en water lokaal op een optimale manier gerecycleerd en benut worden.

De twee andere genomineerden voor de derde editie van de Ivan Tolpe prijs waren Elsinga Beleidsplanning & Innovatie en Triple T.

De Nederlandse inzending van Elsinga Beleidsplanning & Innovatie zocht naar een praktische uitvoering voor het veilig recycleren van mest tot (grondstoffen voor) dierenvoeding.  Door middel van een gecontroleerd proces met stoom onder hoge druk (± 40Bar) en temperatuur (± 250 °C) zouden alle ziekteverwekkende kiemen kunnen gesteriliseerd worden en diergeneesmiddelen voor ca 94% afgebroken worden.

De Israëlische inzending TAYA-AV van Triple T, is ontworpen om digestaat of dunne fractie van mest met een hoge organische en stikstofbelasting te behandelen door middel van nitrificatie-denitrificatie. Hierbij worden 2 basins afwisselend gevuld, waarbij de bacteriën afwisselend blootgesteld worden aan anoxische (denitrificatie) en aerobe (nitrificatie en COD verwijdering) condities. Het ontwerp van de TAYA zorgt voor lage energiekost (0,9kWh/kg-N) en doordat de bacteriën op een dragersysteem groeien is een betere afscheiding van de slib en effluent mogelijk.
 
De ‘Ivan Tolpe prijs 2019’ werd overhandigd aan Tim Keysers op 7 februari 2019. Via deze uitreiking wil VCM het belang van dergelijke ontwikkelingen onderstrepen, en hoopt deze ambitieuze realisaties dan ook op de markt te zien verschijnen!