Nutriënten uit mest kunnen gerecycleerd worden aan de hand van verschillende technieken. Twee technieken die een opmars kennen in Vlaanderen zijn ammoniakstrippen en omgekeerde osmose. Op deze manier worden respectievelijk ammoniumzouten en een mineralenconcentraat gerecycleerd uit mest.
Door het proces van ammoniakstrippen kan men ammoniumzouten, zoals ammoniumnitraat (10% N) en ammoniumsulfaat (8% N), winnen uit mest.
Techniek:
In de dunne fractie bekomen na scheiding van mest of digestaat is stikstof aanwezig onder twee vormen. De vluchtige vorm ammoniak (NH3) en de oplosbare vorm (NH4+). Deze twee stikstof vormen staan in evenwicht met elkaar, aanpassingen in temperatuur en pH kunnen de richting van het evenwicht verschuiven. In een eerste fase van het proces, de stripping, wordt de pH en de temperatuur in de stripper verhoogd zodat het evenwicht verschuift in de richting van het gasvormige ammoniak. Lucht wordt door de dunne fractie geblazen waardoor er een met ammoniak verijkte lucht, het stripgas, verkregen wordt. In een tweede fase, de scrubbing, wordt het stripgas behandeld met een zuur, bv salpeterzuur of zwavelzuur, in een gaswasser. Hierdoor wordt ammoniak chemisch gebonden en ontstaan respectievelijk ammoniumnitraat (NH4NO3) of ammoniumsulfaat ((NH4)2SO4)
Door het proces van omgekeerde osmose kan een mineralenconcentraat (1% N) gewonnen worden uit dierlijke mest.
Techniek:
Na scheiding van de mest in een dunne en dikke fractie, wordt de dunne fractie in een roterende trommelfilter behandeld om afscheiding van vaste deeltjes te bekomen. Hierna volgt een microfiltratie stap om het water en de zouten te scheiden van de nog aanwezige macromoleculen. Dit zijn noodzakelijke stappen voor een omgekeerde osmose kan plaatsvinden om verstopping van de membranen te voorkomen. Nu kan de vloeistof onder hoge druk doorheen een halfdoorlatend membraan van de omgekeerde osmose gepompt worden waarbij een mineralenconcentraat en gefiltert water ontstaat.
Verschillende onderzoek - en kenniscentra focussen zich al enkele jaren op het produceren en testen van gerecycleerde minerale meststoffen uit mest, hieronder wordt een overzicht van recent onderzoek in Vlaanderen gegeven.
Tijdens het interreg project NITROMAN werden ammoniumzouten geproduceerd en getest op verschillende proeftuincentra in Vlaanderen en Nederland. De bemesting met ammoniumzouten werd getest in maïs, aardappelen, gras, tarwe, spinazie, selder, bloemkool, prei en venkel. De resultaten van dit project zijn te vinden op de projectpagina die u hier kunt raadplegen.
Tijdens het EIP - project RENURE werd in Vlaanderen praktijkonderzoek uitgevoerd en kennis opgedaan rond de toepassing van ammoniumzouten in het veld. De resultaten van de veldproeven werden gepubliceerd en er werd een handleiding voor producenten ontwikkeld. De ontwikkelde brochures en resultaten zijn beschikbaar op de projectpagina.
VCM stelde een overzicht op van de afgelopen en lopende projecten met een focus op het gebruik van herwonnen stikstofmeststoffen uit mest. Deze samenvatting is hier te raadplegen.